> Bij Bivakzone La Roche Trouée gaan we op het padenkruispunt naar rechts. Een kaarsrecht bospad leidt ons over bijna 800 meter rechtdoor, nog steeds stijgend uit de Viroinvallei. Bij een brede steenslagweg gaan we links en we passeren langs een plek die bekend staat als 'Beronot'. Verder rechtdoor. We zijn nu op bijna 330 meter hoogte, meteen ook het hoogste punt op de hele Grande Traversée de la Forêt du Pays de Chimay.

> Pas na zowat 1,2 km verlaten we de steenslagweg, we gaan links dalen. Interessant zijn de vele oude grenspalen hier tussen Nismes en Olloy-sur-Viroin.

Grenspalen Prinsbisdom Luik
> De palen werden geplaatst rond 1755. Van het oorspronkelijke aantal van 15 zijn er nog een stuk of 9 overgebleven. Hoewel zowel Nismes als Olloy toen tot zijn Prinsbisdom behoorden, vond de prinsbisschop van Luik het nodig om dat nog eens te bevestigen. Over Olloy-sur-Viroin, dat werd bestuurd vanuit Hierges (nu in Frankrijk gelegen), was immers nogal onenigheid: ook de Hertog van Bouillon maakte aanspraak op Hierges en Olloy. Daarom staan op de palen de letters LG (Prinsbisdom Luik) enkel maar aan de zijde van Olloy. Tussen de twee letters is ook een perroen afgebeeld, een zuil van hardsteen op een voet geplaatst en getopt met een dennenappel, typisch Luiks symbool voor autonomie en vrijheden.

> We gaan in een perceel dennen even scherper dalen en belanden zo in de ingesneden vallei van de beek 'Damier' of 'Dernier Ry'. Voor de beek gaan we rechts zachter dalen door de donkere beekvallei. Bijna aan de bosrand gekomen (we zijn inmiddels meer dan 100 hoogtemeters gedaald!), gaan we rechts een grassig pad op dat een tijdje licht dalend langs de rand van het Woud van Nismes zal lopen. Het autolawaai van de parallelle verkeersweg wat lager verstoort het plaatje met een weids uitzicht over de Viroinvallei wat. Misschien zie je ook wel de museumstoomtrein voorbij puffen in de vallei.

> Uiteindelijk loopt het pad uit in een asfaltweg (scherp rechts gaan indien je naar camping Try des Baudets wil). We wandelen rechtuit verder en komen nog wat lager aan in het centrum van Olloy-sur-Viroin, waar we links gaan om de museumspoorlijn Mariembourg - Treignes te kruisen. In het centrum van Olloy-sur-Viroin vind je winkels en horeca.
> In Olloy-sur-Viroin is een splitsing van GR-paden. Je kan er over La Grande Traversée naar Dourbes en Philippeville wandelen (tracé valt samen met GR 12) of zoals we nu zullen doen: kiezen voor de richting Treignes (tracé valt samen met GR 125). De route naar Oignies-en-Thiérache (GR 12) maakt geeen deel uit van La Grande Traversée de la Forêt du Pays de Chimay.

> Op naar Vierves-sur-Viroin, Treignes en Mazée dus. Voor de kerk van Olloy rechts en via een paar achterafwegeltjes komen we op een betonwegje dat na een tijd de Viroin weer gaat opzoeken op een plaats met mooi 'geschoren' gras en een rustbank, 't is zelfs wat idyllisch gelegen. Leuk voor een rustpauze. We draaien mee met dat weggetje naar rechts, stijgen en dalen wat, waarbij we onderweg de museumspoorlijn door de vallei kruisen om dan te stijgen naar een plaats van waaruit nordicwalkingroutes vertrekken (rustbanken). Voor die site gaan we links, het begin van een prachtig pad door het groen boven de oever van de gezapig kabbelende Viroin.

> Bijzonder aangenaam wandelen hier. Op de oeverhelling van de Viroin staat in juni volop witte rapunzel in bloei. Bij onduidelijke padsplitsingen kies je voor het pad dat in de buurt van de Viroin blijft. Links krijg je een zicht over het dominerende kasteel van Vierves-sur-Viroin. We komen even later aan in Vierves-sur-Viroin, ter hoogte van een café en de kruiden- en plantentuin van het natuurcentrum Marie Victorin.
> Vierves staat op de lijst van mooiste dorpen van Wallonië maar om het dorp te ontdekken moet je over de brug van de Viroin links stevig stijgen naar het dorpscentrum.

> La Grande Traversée loopt sinds 2019 ook door het dorpscentrum van Vierves: over de spoorlijn en de Viroinbrug, dan links aanhouden en stijgend onderweg links een trappenpad nemen. Via een parkje en nog wat trappen kom je in het historische centrum van Vierves, met zijn kerk, kasteel en kiosk op een pleintje (café). Wandel vanop dat pleintje naar de hoofdstraat. Bij het bushokje rechts en dadelijk links, de Rue de Gendarmerie in. Dadelijk rechts een onopvallend doorsteeksteegje in. Op een verhard weggetje links en nog voor het einde van de straat rechts een steil stijgend smal pad op.

> De inspanning wordt ter hoogte van een oorlogsmonument beloond met mooie uitzichten (rustbanken). Hier kun je moeilijk voorbij zonder een pauze te nemen om van het uitzicht te genieten. Verder in westelijke richting door een dennenwoud en over een mooie veldweg om even later een verkeersweg schuin te kruisen. We nemen er het weggetje richting Matagne. Na 250 meter rechts een schuin aftakkend graspad tussen het struweel nemen. We wandelen nu richting Treignes, er volgen nog enkele padenwissels en onderweg krijg je nog meer uitzichten over de Viroinvallei voorgeschoteld. Een eind lager moeten we even de verkeersweg volgen.

> Onderweg ontmoet ik een Compostelapelgrim, met de gids van de Via Limburgica / Monastica in de hand. Inderdaad, dit GR-traject maakt ook deel uit van een Belgische Compostela-route. De pelgrim heeft nog iets van 2800 km voor de boeg.

> Even later loop ik Treignes binnen. Treignes telt nog 3 musea en is tevens terminus van de museumspoorlijn door de vallei van de Viroin. De oude stationssite (aan de andere kant van het dorp) is eigenlijk totaal buiten proportie voor zo'n dorp, maar het station van Treignes had dan ook een belangrijke grensfunctie. 50 meter voor de kerk (bushalte, rustbanken, café Louis Delhaize) links alweer het dorp uitdraaien over de Rue du Trou Maillard.
> We gaan stevig stijgen op de flank van een heuvel (vergeet niet achterom te kijken voor een mooi uitzicht over Treignes en de beboste heuvels) en eens in het Bois de Matignolle stijgen we nog wat verder. Verderop gaan we links en zetten we met enkele richtingwissels de daling in naar de vallei van de Ruisseau des Fonds de Ri. In de beekvallei is het superstil en vrij wild. Langs de beek bloeit op een aantal plaatsen massaal daslook eind mei. Opnieuw een heel mooi stukje Grande Traversée.

> We gaan uiteindelijk weer stijgen over een steenslagweg (rustbank). Voorbij de woudrand komen we op het landbouwplateau het gehucht Matignolle binnen. De eerste huizen langs en wat verder liggen een paar grote boerderijen, waaronder een kasteelhoeve met wapenschilden boven de ingangspoort. Wellicht is dit de oudste kern van Matignolle. De weg maakt een korte zigzag (om de camping van Matignolle te vinden moet je op dat punt 400 meter naar links) en loopt als een gebetonneerde veldweg verder.

> We volgen dat betonveldwegje een hele tijd rechtdoor langs weiden, stukjes bos en ander stil gebied. Op een kruispuntje links en na 150 meter weer rechts, bos in. Even opletten om een paar padafslagen niet te missen. Ter hoogte van een antenne tussen bos en boerderij gaan we rechts een pad. Meer padwissels volgen, we dalen richting Mazée. Een eind lager bereiken we een verhard weggetje dat ons naar de kerk van Mazée voert.

> La Grande Traversée laat de kerk van Mazée links liggen en loopt even over de Rue des Casernes. Lager in het dorpje kom je langs een bakker en zijn er rustbanken rond een groen pleintje. Dit is het centrum van het laatste Belgische dorpje in de Viroinvallei, de Franse grens ligt vlakbij. De Viroin mondt op Frans grondgebied in de Maas uit.
> De avond valt stilaan, nog even doorstappen om de bivakzone van Mazée te bereiken, die ligt een goeie 2 kilometers voorbij het dorpscentrum. De Rue des Casernes verlaten we voorbij de kerk in een eerste bocht alweer om rechtdoor een buurtpad op te lopen, dat we ook na een wegkruising blijven volgen. Aan de rand van de bebouwde kom stijgen we nijdig verder rechtdoor over een breed bospad dat hogerop met steenslag is bedekt als het in meer open gebied komt.
> Goede bewegwijzering leidt ons eerst naar rechts dan weer links verder een mooi pad op, het begin van een 'crêtepad'. In deze mooie omgeving lag tot 2021 oorspronkelijk de bivakzone van Mazée, nu is het nog een kilometer verder wandelen. Hier stond tot 2019 ook een uitzichttoren. De laatste zon schijnt over een heerlijk panorama waarin Najauge, de cité Maroc en de Franse Ardennen liggen. Is wat raar om in deze omgeving uit te kijken over een kleine cité maar het feit dat in dit stukje Frankrijk in de 19de en 20ste eeuw nog een bloeiende metaalindustrie was, verklaart alles. Ook veel arbeiders uit de Viroinvallei trokken de Franse grens over om in de metaalfabrieken te werken. In de riviervalleien hangen al wat mistslierten.

Olloy-sur-Viroin en 'Grand Central Belge'

> Voor arme dorpen als Olloy-sur-Viroin betekende de komst van de spoorlijn Mariembourg - Treignes - Vireux in 1854 een economische zegen. Olloy en de andere dorpen in de Viroinvallei werden zo verbonden met zowel het industriebekken van Charleroi als dat van de Franse Maas en Chiers. Hierdoor floreerden ondermeer bosbouw en steengroeven, naast allerlei nieuw opgerichte fabriekjes en handelszaken.

> De spoorlijn werd aangelegd en geëxploiteerd door een privé-maatschappij, de 'Chemin de fer de l'Entre Sambre et Meuse'. Private spoorlijnen waren helemaal geen uitzondering in die tijd, de vraag naar nieuwe spoorlijnen was enorm toen, zodat behalve staatslijnen ook privé-maatschappijen concessies toebedeeld kregen. In 1865 fuseerde de Entre Sambre et Meuse met andere privé-spoormaatschappijen tot de Compagnie des Chemins de Fer Grand Centrale Belge. Zo ontstond een publiek spoornet (privé uitgebaat) van Vireux-Molhain tot Rotterdam in een periode van volle industriële expansie tijdens de eerste decennia van het Belgische koninkrijk. In 1897 kocht de Belgische overheid de spoorlijnen van de Grand Centrale Belge op en kwam er een einde aan deze 19de eeuwse spoormaatschappij.
> Vanaf de jaren 1950 werden - mede door de sterke opkomst van het wegverkeer - heel wat spoorlijnen gesloten. Voor de lijn Mariembourg - Treignes was dat het geval in 1963 wat reizigersverkeer betreft, in de loop van de jaren '70 was het ook gedaan met cargoverkeer. Een groep stoomtreinfanaten slaagde er in om sinds 1976 en mits inzet van veel vrijwilligerswerk, opnieuw nostalgische stoomtreinen voor toeristen te laten rijden tussen Mariembourg en Treignes. Ook vandaag kan je door hun gedreven inzet op onregelmatige tijden een ritje maken over dit mooie spoortraject, waarbij er onderweg ook wordt gestopt voor het pittoreske stationsgebouw van Olloy-sur-Viroin. Wie interesse heeft in oude spoorinfrastructuur moet zeker de hele rit uitmaken, zowel in het station van Mariembourg als dat van Treignes is spoornostaligie volop aanwezig.
> Aan te raden is het boek van Pascal Verbeken, 'Grand Central Belge, een voetreis door een verdwijnend land', ook in een Canvas-documentaire gegoten in 2014. Treignes, Olloy-sur-Viroin en andere plaatsen in de Viroinvallei komen er uitgebreid aan bod. Het boek gaat niet enkel puur over de oude spoorlijn maar bekijkt die geschiedenis vooral ook in het licht van het verdampend avondland België.

Vierves-sur-Viroin
> Ook dit dorp staat ingeschreven op de lijst van zowat 20 mooiste dorpen van Wallonië. Terecht, je treft er nog heel wat huizen aan die gebouwd werden in de typische kalk- en leisteen van de streek, er is een harmonieus dorpsplein met fraaie gebouwen en een kasteel dat boven de mooie vallei van de Viroin torent. Neem daar nog een af en toe voorbij puffende stoomtrein bij en het plaatje is kompleet.

> Het kasteel is minstens 800 jaar oud, misschien was er tevoren nog een oudere versterking aanwezig. Over de eeuwen heen werd het geleidelijk hervormd van een versterkte burcht naar een residentieel kasteel. In de 18de eeuw brandde een groot deel af, waarna het snel werd heropgebouwd. Wat je nu ziet is dus eigenlijk wat een amalgam van stijlen, waarvan enkel wat lagere delen in natuursteen nog uit de verre middeleeuwen dateren.
> Vierves behoorde zoals de meeste dorpen in de Viroinvallei eeuwenlang tot het Prinsbisdom Luik. De Luikse macht was echter ver weg en plaatselijk hadden vooral de kasteelbaronnen de macht in handen, ook wat rechtspraak betreft. Het kasteel (waarin ook een gevangenis was) werd berucht voor zijn vele heksenprocessen die er in de 17de eeuw werden gevoerd. Nogal wat vrouwen en enkele mannen werden er meestal na foltering tot wilde bekentenissen gedwongen over hun vermeend contact met de duivel. Op schijnprocessen werden die verklaringen aangedikt door roddels van getuigen. In het beste geval kwamen ze er vanaf met verbanning, in het slechtste werden ze schandelijk veroordeeld tot de galg of de brandstapel. Een zwarte pagina uit de dorpsgeschiedenis van Vierves maar zoals dat gaat met geschiedenis uit een ver verleden worden de feiten vandaag vooral als folklore bekeken.
> Plezieriger gaat het er aan toe met carnaval, dat hier en ook in de andere dorpen van de Viroin, elk jaar nog uitbundig wordt gevierd. Allerlei legendes en oude gewoonten zijn tot vandaag nog verbonden met die carnavalsviering die op Vastenavond wordt gevierd.
> In het laag gelegen deel van het dorp komt La Grande Traversée langs de gebouwen en tuinen van de Koninklijke Kring van Naturalisten, het centrum Marie Victorin. Deze natuurvereniging, die al sinds 1958 bestaat, vestigt via educatie en onderzoek ondermeer de aandacht op de unieke flora en fauna van de Calestienne. Deze kring was ook de initiële motor achter de oprichting van het Parc Naturel Viroin - Hermeton. De gebouwen waar de kring nu huist, maken oorspronkelijk deel uit van het spoorwegstation van Vierves.

Pilootbewegwijzering
> Onderweg over de crête van Najauge merk je wellicht de markeringstekens van het lokale wandelpad 'Les Bornes-frontières', donkerblauwe ruiten. Dit lokale wandelpad van 8 km langs een aantal merkwaardige grenspalen, werd bewegwijzerd in 1991, ter gelegenheid van het Waals jaar voor klein erfgoed. Niks bijzonders, was het niet dat deze luswandeling, tesamen met 2 andere lokale paden in 1995 als eerste in Wallonië werd bewegwijzerd met een nieuw markeringssysteem.

> De toegankelijkheidsreglementering tot natuur en bos in Wallonië was steeds gebaseerd op een wet uit het jaar onzes heren 1854. Eind 20ste eeuw was het dringend tijd voor een aanpassing aan modernere tijden na zo eventjes 140 jaren. In die boscode werd ook een officieel markeringssysteem voor wandelaar, fietsers en andere bosrecreanten opgenomen. Hiervoor werd ook advies gewonnen bij ontwikkelaars van wandelroutes.
> Inspiratie voor de nieuwe merktekens vond men in het systeem van de Vogezen en de Elzas: geometrische tekens in verschillende kleuren. Interessant weetje is dat ook de witrode GR-tekens van La Grande Traversée ooit geïnspireerd werden op het systeem van de oude Club Vosgien!
> ICARe, de vzw die voor de dorpen van de Viroinvallei instaat voor het onderhoud en de bewegwijzering van de lokale wandelpaden, was er zeer snel bij om het nieuwe systeem te implementeren, nog voor het nieuwe Waalse bosdecreet op 1 januari 1996 van kracht werd. Inmiddels zie je nu over heel Wallonië dit soort wandeltekens. Een harmonisering was nodig, voordien deed iedere gemeente of routeontwikkelaar maar op. Het markeringssysteem werd trouwens enkele jaren later ook verplicht voor elke wandelomgeving, niet meer enkel in bossen.

> Inmiddels is er weer verandering gekomen. In 2007 werden de signalisatievoorschriften nogmaals aangepast. Voor wandelaars zijn er in principe enkel nog gekleurde rechthoeken toegelaten (in 4 mogelijke kleuren), geen andere vormen meer. Dat decreet werd van kracht in 2007, met een overgangsregeling van 5 jaren. Het blauwe ruitje dat we hier zien had dus eigenlijk al veranderd moeten zijn in een rechthoek! In 2020 kreeg dit 'Sentier de la Frontière' trouwens met Europees geld een stevige upgrade met infoborden en extra padbeveiligingen.

> Misschien wel een van de mooiste wandelpaden in de verre omtrek. Dit pad over de kam tussen België en Frankrijk loopt tussen verweerde eikenbomen en bereikt na zowat 600 meter ter hoogte van een panoramisch bord de Bivakzone van Mazée. Voilà, de kers op de taart om na te genieten met een nachtje bivak van een wel bijzonder mooie etappe.